Bugün, 28 Mart 2024 Perşembe

Dr. Abdurrahman TOMAKİN


MİDE KANAMASI


GİRİŞ: Mide barsak (gastrointestinal) kanamaları, günümüzde gelişmiş tanı, tedavi yöntemleri ve yoğun bakım şartlarına rağmen mortalitesi/ölüm oranı hâlâ %10 civarındadır. .

Mide kanamaları acil servislere en sık başvuru nedenlerinden biridir.

Mide kanamaları: Treitz ligamanının proksimalindeki kanamalardır.

Toplumda mide kanamaları:100.000 kişide 100 oranındadır.

 

MİDE KANAMASININ 

BELİRTİ VE BULGULARI

Kanamaları; gizli veya aşikâr kanama şeklinde olabilir.

Aşikâr kanamalar; – Hematemez, – Melena şeklindedir.

Hematemez: Kanlı kusma olup, kusulan kan; parlak kırmızı, taze kan şeklinde veya kahve telvesi gibidir. Hematemez bulunuşu, daima mide kanamasına işaret eder. Hematemez olmayışı ise kanamayı dışlamaz.

Melena: siyah, cıvık veya şekilli gaitadır. 50-100 ml kanama büyük abdesti siyah yapmaya yeter.

Okült/gizli kanama: Kanama belirtileri vardır, ancak aşikar kanama gösterilememektedir. Bu durum kanamanın küçük miktarlarda olmasından kaynaklanmaktadır.

Mide kanamaları tüm mide barsak kanamalarının  % 80-85’ni teşkil eder.

%80’nde kanama kendiliğinden durmakta, %20’sinde devam etmekte veya tekrarlamaktadır. %20’lik grupta; %15-30’lara ulaşabilen cerrahi girişim ihtiyacı ve bir kısmında yüksek mortalite/ölüm oranları görülmektedir.

 

KANAMANIN NEDENLERİ

1. Peptik ülser: (%60), duodenal/ onikiparmak ülseri:2/3’si mide ülseri:1/3’idir.

2. Eroziv gastrit-özofajit (%15)

3. Varisler (%6)

4. Mallory-Weiss sendromu

5. Diğerleri: karsinom/kanser, vasküler anomaliler,

 

MİDE KANAMALI 

HASTANIN DEĞERLENDİRMESİ

Tüm mide kanamalarında ilk yapılması gereken kanamanın şiddetini değerlendirmektir. Damar içi hacminin/volümün %20-25'inin kaybedildiği massif/şiddetli kanamalarda hasta hipovolemik şoktadır. Kaybın %10-20 arasında olduğu olgularda ise, ortostatik hipotansiyon ve taşikardi/çarpıntı mevcuttur. Damar hacmi /volümün < %10 olduğu minor/küçük kanamalı vakalar ise hemodinamik olarak normaldir.

Öncelikle hastayı stabilize etmek gerekir. Hemodinamisi/tansiyonu stabil olmayan hastalar için yerine koyma tedavisi planlanmalıdır. Mümkünse hasta yoğun bakım şartlarında izlenmeye alınmalıdır. Bu nedenle massif/şiddetli kanaması olan ve sıvı resüsitasyonuna rağmen hemodinamik stabilizasyonu sağlanamayan, hematokriti sürekli %20-25'in altında seyreden hastalara acilen kan nakli yapılmalıdır.

Anamnez-hikaye,

Anamnezdeki/hikayede bazı özellikler kanamanın etyolojisine yönelik bilgi edinmek açısından çok değerlidir. Kanser vb. hastalıklar çok geri planda iken, yaşlılarda da peptik ülser, özefajit, varis kanaması dikkate alınmalıdır. Kanama öyküsünün bulunması, herediter hemorajik telenjiektazi, peptik ülser açısından sorgulanır. Hikayede karaciğer hastalığı portal hipertansiyon ve buna bağlı varis kanamasına işaret edebilir. Nonsteroid antiinflamatuvar ilaç (NSAİİ) veya aspirin ve romatizmal ilaç kullanımı ülser veya eroziv gastrit kanaması bakımndan ip ucu verebilir.

(devam edecek)