Her zaman olduğu gibi günümüzde de gerek ‘geleneksel medya’ ve gerekse ‘sosyal medya’ organlarında çok sayıda eleştiri yazılarının ve bireysel paylaşımların yer aldığını görüyoruz. Bu noktada özelliklede ‘sosyal medya’ üzerinden yapılan paylaşımlardaki eleştiriler dikkat çekici. Şimdi isterseniz gerçek anlamda eleştirinin ne olduğuna bir bakalım.
Eleştiri, bir insanın herhangi bir konu hakkında olumlu ya da olumsuz düşüncelerini beyan etme eylemidir. Yani kişi, bir konu hakkında yorum yapıyor ve o konuyu geliştirip o konu hakkında yeni bilgiler katarak konuyu başka bir yöne çekiyorsa eleştiri yapıyor demektir. Eleştiri yapmak bir konu hakkında fikir beyan etmek, çözümleme ve analiz yaparak konuşmak olarak da bilinir. Dolayısıyla eleştirinin genel olarak inceleme ve sorgulamaya yönelik bir yorumlama türü olduğunu söyleyebiliriz.
Başka bir ifadeyle eleştiri, bir konuyu olumlu ve olumsuz yönleriyle değerlendirmek ve o konunun özünü ortaya koymaktır.
Hal böyle olunca eleştiri sevdalılarının, eleştiri yaparken şu ayrıntıları gözden kaçırmaması gerekir diye düşünüyorum.
Dolayısıyla eleştiri yapmak, her kişinin değil, ehil kişinin işi olmalıdır. Edebiyatçı, felsefeci, bilim adamı, ilim adamı… gibi. Öyleyse siz, eleştiri konusuna değil, eleştiriyi yapan kişilerin uzmanlık alanına bakmalısınız.
Her eleştiriye aldırmayın. Eğer söylenenler doğru değilse, o eleştiriyi yok sayın. Şayet eleştiri adil değilse, kendinize hakim olun ve sinirlenmeyin. Eğer yapılan eleştiride cahillik kokuyorsa gülüp geçin. Ama eleştiriyi yapan haklıysa, bu bir eleştiri değil, gerçeğin ta kendisi demektir. İşte o zaman eleştiriden ders çıkarmaya çalışın.
Bilinmelidir ki, bir konuyu irdeleeken haddinden fazla hassasiyet göstermek ayrılığa, gayrılığa; ölçüsüz eleştiri düşmanlığa; sabırsızlık rezilliğe, rüsvalığa ; gizli sırları ifşa etmekte alçalmaya sebep olur. Şu bir gerçek ki, cömertlik zekânın, cimrilik ise gaflet ve dalâletin alametidir.
Bir insan kendini biliyorsa, o insan bilsin ki, kendini bilmezlerin söylemleri anlamsızdır. ‘Her şerde bir hayır vardır’ derler ya. Unutmayın, yersiz, mesnetsiz ve gereksiz eleştiriler belki de sadece gizli bir hayranlık olabilir.
Demem o ki, insan karşındaki kişiyi eleştirebilir, ama insan, bir kişiyi eleştirerek yükselmeyi düşünüyorsa yanılıyor demektir.
Sonuç olarak ifade etmek gerekirse insan yapabileceği en iyi şeyi yapmalı, sonra şemsiyesini açıp, eleştiri yağmurlarının ensesinden içeri akmasına müsaade etmemeli!
